Historia zakładu
Zakład Poprawczy o wzmożonym nadzorze wychowawczym dla chłopców upośledzonych umysłowo w Grodzisku Wielkopolskim utworzony został na podstawie § 5 Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 czerwca 1976r. w sprawie zmian organizacyjnych niektórych zakładów dla nieletnich (Dziennik Urzędowy M.S. z dnia 30 sierpnia 1976r. nr 5 poz. 24). Cytowane zarządzenie M.S. określiło limit miejsc dla Zakładu Poprawczego w Grodzisku Wlkp. na 70. W zakładzie utworzono jednocześnie na zasadach określonych w § 1 ust. 1 i 2 Zarządzenia Ministra Finansów z dnia 26 stycznia 1973r. w sprawie gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych (Monitor Polski nr 7 poz. 48) gospodarstwo pomocnicze typu C pod nazwą- Warsztaty Szkolne przy Zakładzie Poprawczym w Grodzisku Wielkopolskim. Zakład ten zaliczono do kategorii A w rozumieniu przepisu ust.2, § 3 Uchwały nr 82/67 Rady Ministrów z dnia 24 kwietnia 1967r. w sprawie zmian niektórych elementów uposażenia pracowników zatrudnionych w zakładach dla nieletnich podległych Ministrowi Sprawiedliwości. (Organizację pracy w zakładach poprawczych i zasady pobytu nieletnich regulował wówczas- aż do 13 maja 1983r. tymczasowy regulamin zakładów poprawczych z 19 listopada 1951r. Dz. U. nr 67 poz. 467 i 468). Regulamin ten napisany w oparciu o art. 26 § 1 przepisów wprowadzających Kodeks Karny i prawo o wykroczeniach Dz. U. R.P. z 1932r. nr 60 poz. 573 z późniejszymi zmianami, obecnie już anachroniczny w bardzo szczegółowy sposób określał zasady funkcjonowania wychowanków w zakładach poprawczych. Pierwszym dyrektorem Zakładu Poprawczego w Grodzisku Wielkopolskim został dnia 1 września 1976r. mgr Władysław Musidlak (wcześniej dyrektor ZP w Witkowie), który począwszy od dnia 10 października 1975r. koordynował z ramienia Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu prace organizacyjne związane z uruchomieniem placówki. Pierwsi wychowankowie zostali doprowadzeni do zakładu w listopadzie 1976r. W 1980 roku dostosowano pojemność zakładu w Grodzisku do stanu faktycznego tzn. do 60 wychowanków funkcjonujących w 5 grupach internatowych.
Profil Zakładu Poprawczego w Grodzisku Wielkopolskim był wielokrotnie zmieniany. Już w 1980r. nastąpiła pierwsza zmiana typologiczna w przeznaczeniu grodziskiej placówki. W istocie rzeczy zmiana charakteru placówki wynikała zresztą z rozbieżności pomiędzy typologią zakładu sformułowaną w cytowanej instrukcji MS, a stanowiskiem w tej sprawie Prezesa Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu, który w opinii z dnia 23. 06.1980r. określił profil zakładu w Grodzisku Wielkopolskim następująco- placówka o wzmożonym nadzorze wychowawczym przeznaczona dla młodzieży z niedorozwojem umysłowym w stopniu lekkim i tendencjami ucieczkowymi. Prezes Sądu Wojewódzkiego zasadnie zresztą określił profil młodzieży umieszczanej w placówce (w ok. 80 procentach wielokrotni uciekinierzy z innych zakładów poprawczych). W oficjalnym nazewnictwie zakładu zakład przeznaczony był natomiast dla wychowanków umysłowo upośledzonych w stopniu lekkim o wzmożonym nadzorze wychowawczym. Dnia 1 października 1980r. w zakładzie w Grodzisku Wielkopolskim nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora zakładu- obowiązki dyrektora objął mgr Stanisław Kędra. Średni stan wykorzystania miejsc wynosił wówczas ok. 19 wychowanków przy zmniejszonej do 40 pojemności placówki. W 1983r. na podstawie § 2 pkt 6 , Zarządzenia nr 43/83/R Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 września 1983r. utworzono w zakładzie grodziskim- zakład dla chłopców upośledzonych umysłowo, stosujący oddziaływania resocjalizacyjno-rewalidacyjne, a już w 1984r. zakład dla nieletnich w wysokim stopniu zdemoralizowanych z niedorozwojem umysłowym, przy limicie 40 wychowanków.
Podstawowe zadania resocjalizacyjne zakładu określały przepisy Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 228) i jej aktów wykonawczych. świeże wówczas uregulowania prawne, dotyczące postępowania w sprawach nieletnich, a zwłaszcza Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 maja 1983 r. w sprawie organizacji i zasad pobytu nieletnich w schroniskach dla nieletnich (Dz. U. 1983 nr 26 poz . 125), wybitnie eksponowały ich resocjalizacyjną funkcję. Resocjalizacja nieletnich odbywała się z założenia, w warunkach systemu wychowawczego zakładu, opracowanego przez radę pedagogiczną. Ze wzgl. na charakter zakładu w małym stopniu korzystano przy realizacji programu nauczania z wycieczek, natomiast w pracy lekcyjnej maksymalnie wykorzystywano pomoce naukowe, korzystano z filmów oświatowych, przeźroczy, płyt gramofonowych oraz audycji radiowych i telewizyjnych i pogadanek nagranych na taśmach magnetofonowych. Z uwagi na duże różnice indywidualne w odchyleniach od normy w charakterze i stopniu upośledzenia poszczególnych uczniów oraz słabe opanowanie podstawowych technik szkolnych nauczyciele na lekcjach prowadzili indywidualną pracę z wychowankami. Biblioteka zakładu liczyła w tym czasie 2250 tomów, przy skali wypożyczeń przez wychowanków- 195 książek rocznie. Do połowy lat osiemdziesiątych utrzymano dotychczasowy limit miejsc dla zakładu na poziomie 40, przy działających 4 oddziałach szkolnych, 7 grupach warsztatowych, 4 grupach internatowych. W 1985r. na podstawie dokumentu pt. Wytyczne w sprawie organizacji kształcenia i wychowania w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich w roku szkolnym 1985/86 do stosowania w pracy resocjalizacyjnej i nadzorczej nad tymi placówkami (pismo MS R. III. 396/85 z dnia 03 maja 1985r.) nauczanie i kształcenie zawodowe dla wychowanków upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim, oparto o plan nauczania szkoły specjalnej przysposabiającej do zawodu na podbudowie co najmniej 6 klas szkoły podstawowej specjalnej- Zarządzenie MOiW z dnia 13 sierpnia 1982r. w sprawie planów i programów nauczania obowiązujących w szkołach zawodowych specjalnych (Dz. Urz. MOiW nr 11 poz. 101), natomiast kształcenie zawodowe w szkole podstawowej realizowano w oparciu o programy szkolenia rzemieślniczego opracowane dla potrzeb zakładów poprawczych przez Związek Zakładów doskonalenia Zawodowego- dla uczniów kl. VII i VIII w okresie 2 lat oraz w okresie 1,5 roku dla absolwentów szkoły podstawowej. Nastąpiła wówczas kolejna zmiana typologiczna, przeznaczenie grodziskiej placówki określono wówczas następująco: zakład dla chłopców upośledzonych umysłowo, stosujący oddziaływania resocjalizacyjno- rewalidacyjne o wzmożonym nadzorze wychowawczym (dodano- o wzmożonym nadzorze wychowawczym). Obowiązki dyrektora zakładu pełnił od 01 kwietnia 1985r. mgr Stanisław Bloch. W 1987 roku na podstawie Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 października 1987r. zmieniającego zarządzenie w sprawie utworzenia schronisk dla nieletnich i zakładów poprawczych z dnia 1 września 1983r. (Dz. Urz. Min. Sprawiedliwości z 1984r. Nr 1, poz. 1 i 3 oraz z 1987r. Nr 3, poz. 29), Zakład Poprawczy w Grodzisku Wielkopolskim został po raz kolejny przekształcony- tym razem w zakład dla chłopców z zaburzeniami neuropsychicznymi i innymi zaburzeniami osobowości, zapewniający wzmożoną opiekę psychoterapeutyczną. Z dniem 01 września 1988r. na podstawie § 6 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 1985r. w sprawie prowadzenia i utrzymywania szkół i innych placówek poza systemem rad narodowych (Dz. Urz. Nr 43 poz. 206) oraz w oparciu o postanowienia statutu określonego Zarządzeniem MOiW z 14 października 1976r. w sprawie organizacji Zasadniczych Szkół Zawodowych- (Dz. Urz. MOiW nr 10 poz. 79 z dnia 1 września 1988r.), Prezes Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu zatwierdził przekształcenie Zasadniczej Szkoły Zawodowej Specjalnej w Zasadniczą Szkołę Zawodową przy Zakładzie Poprawczym w Grodzisku Wlkp.
W roku szkolnym 1989/90 w zakładzie funkcjonowały trzy sprofilowane grupy internackie, ze wzgl. na szczupłość środków finansowych zrezygnowano z części kółek zainteresowań, funkcjonowało tylko kółko kulturystyczne. Od dnia 01 listopada 1989r. dyrektorem zakładu został mgr Jerzy Żabicki. Kolejna zmiana profilu zakładu miała miejsce dn. 1 lutego 1992r. w związku z wejściem w życie Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego zarządzenie w sprawie utworzenia schronisk dla nieletnich i zakładów poprawczych (Dz. Urz. Min. Sprawiedl. z 1984r. Nr 1, poz. 1 i 3 oraz Nr 6, poz. 35; z 1987r. Nr 3, poz. 29 i Nr 5, poz. 47; z 1989r. Nr 5, poz. 35 i poz. 40 z 1990r. Nr 5, poz. 51 i Nr 6 poz. 56). §2 pkt 5 cyt. Zarządzenia M.S. otrzymał brzmienie: Zakład Poprawczy w Grodzisku Wielkopolskim, ul. Bukowska 18, woj. poznańskie, dla chłopców zdemoralizowanych w wysokim stopniu, wymagających wzmożonego nadzoru wychowawczego. W uzasadnieniu stwierdzono, ze przekształcenie zakładu grodziskiego na zakład poprawczy o wzmożonym nadzorze wychowawczym jest konieczne dla zwiększenia liczby miejsc na wykonywanie środka poprawczego orzekanego wobec nieletnich zdemoralizowanych w najwyższym stopniu, sprawców poważnych czynów karalnych. Stwierdzono ponadto, że występują trudności w przenoszeniu do zakładu o wzmożonym nadzorze wychowanków z innych rodzajów zakładów poprawczych- organizatorów buntów, zbiorowych ucieczek, oraz dokonujących agresji fizycznej wobec słabszych kolegów i personelu placówek. Zwrócono uwagę, że niektórzy spośród tych wychowanków przebywali już w aresztach i zakładach karnych, a wracając do zakładów zwykłych przenoszą praktyki właściwe podkulturze przestępczej dorosłych do życia w tych placówkach, czym dezorganizują pracę wychowawczą i stwarzają zagrożenie zarówno dla bezpieczeństwa nieletnich jak i pracowników. Na wykonywanie środka poprawczego orzekanego wobec nieletnich zdemoralizowanych w wysokim stopniu resort dysponował tylko jednym zakładem o liczbie 40 miejsc (w Trzemesznie), przy potrzebach około stu miejsc w takich placówkach. W związku z powyższym podjęto decyzję o przekształcenie w zakład poprawczy o wzmożonym nadzorze zakładu poprawczego w Grodzisku Wielkopolskim (od 1 lutego 1992r.) oraz Schroniska dla Nieletnich w Barczewie (od 1 września 1992r.). W/w typologia obowiązuje do dnia dzisiejszego (od 2004r. z limitem miejsc dla 24 wychowanków). Częsta zmiana profilu placówki niekorzystnie wpłynęła na poziom przygotowania kadry pedagogicznej do realizowania nowych zadań wychowawczo- resocjalizacyjnych. W momencie przystosowania się załogi do pracy z jedną kategorią wychowanków, co wiązało się ze specjalistycznym przeszkoleniem i zmianą metod pracy, następowała zmiana profilu placówki. Kadra ciągle miała poczucie braku kompetencji i doświadczenia w pracy z nową kategorią nieletnich, była de facto nieprzygotowana do realizacji stawianych przed nią nowych zadań. Na sytuację tą nakładała się, częstsza niż w innych placówkach zmiana obsady na stanowisku dyrektora zakładu. Od 16 września 1994r. dyrektorem zakładu został mgr Wojciech Jodko- skierowany do Grodziska Wielkopolskiego z Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie, po jego powrocie do MS obowiązki dyrektora pełnił (24 listopad 1994r- 31 styczeń 1995r.) mgr Marek Gronostaj, a następnie obowiązki te powierzono mgr Włodzimierzowi Kromie (dyrektor ZP od dnia 1 lutego 1995- do dnia 31 sierpnia 1998r.) Dnia 1 września 1998r. dyrektorem został mgr Marek Gronostaj. Od dnia 1 grudnia 2007r. dyrektorem placówki był mgr Konrad Maciejaszek. Od dnia 26 stycznia 2018r. do 30 sierpnia 2018r. dyrektorem był Pan mgr Michał Nowak. Od dnia 30 sierpnia 2018r. 31 grudnia 2018 do obowiązki dyrektora pełnił Pan mgr Sebastian Szwedziński. Aktualnie od dnia 1 stycznia 2019r Pan mgr Sebastian Szwedziński, pełni funkcję dyrektora Zakładu Poprawczego